Σε αυτές τις γειτονιές, ο θόρυβος από το κομβόι των δεκάδων θωρακισμένων αυτοκινήτων που συνοδεύουν τον πρόεδρο Ερντογάν, δεν φτάνει ποτέ. Την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, κατάπιε προ πολλού ο πληθωρισμός.
Οχι μόνο επειδή τα τρόφιμα έγιναν απλησίαστα αλλά επειδή η ξαφνική, επίμονη και επίπονη φτώχεια, στέρησε από τις περισσότερες νεαρές μανάδες, τη χαρά να δώσουν στο παιδί τους αυτό που ίσως στερήθηκαν και οι ίδιες στην ηλικία του, όλα εκείνα που πίστεψαν πως αφησαν πίσω.
Το πακέτο με τις 25 πάνες εκτοξεύτηκε από τις 49 στις 79 λίρες. Για τον μισό πληθυσμό της Τουρκίας, που το εισόδημά του δεν υπερβαίνει τις 6.500 ευρώ τον χρόνο, – η θλίψη των μανάδων που αγοράζουν τις πάνες με το κομμάτι, μία πάνα μόνο τη φορά μπορούν να προμηθευτούν, ένα ποτήρι βρεφικό γάλα κάθε δύο ή τρεις μέρες, – η αξιοπρέπεια σκόρπισε με το βουητό των εξατμίσεων από το κομβόι.
Δερμάτινα σαλόνια
Εκεί όπου στα δερμάτινα σαλόνια των πολυτελών αυτοκινήτων που συνοδεύουν τον πρόεδρο, γράφονται και σβήνονται ιδέες υπαγορευμένες από την εμμονική προσήλωση σε ένα υπερεγώ, τόσο απόμακρο από το «εμείς» των εκατομμυρίων ανθρώπων που διαβιούν μέχρι τα βάθη της Τουρκίας.
Σκορπίζουν πριν φθάσουν στα εκατομμύρια των σπιτιών μακριά από τα ακριβά προάστια της Πόλης και της Αγκυρας, οι υποσχέσεις ότι τα πράγματα δεν είναι έτσι όπως «τα νομίζετε και όλα θα φτιάξουν από το σχέδιο για την οικονομία που έχω εκπονήσει».
Σκορπίζουν οι κυβερνητικές υποσχέσεις όπως ο όγκος των κερμάτων και των χαρτονομισμάτων από το πλήθος των ανθρώπων που σχηματίζει ουρές για να αγοράσει 250 γραμμάρια χωμί, έναντι 1,25 λιρών (7-8 σεντς του ευρώ). Μαζεύεται ο κόσμος στα 393 κιόσκια που έχει φτιάξει ο δήμος της Πόλης για να αγοράσει το «ψωμί του λαού».
Το ψωμί του λαού
Το «ψωμί του λαού», το οποίο ονομάστηκε έτσι στα τέλη της δεκαετίας του ’70, και ποτέ δεν εμφάνιζε μεγαλύτερη ζήτηση, καθώς φαίνεται πως κρατά πλέον ζωντανούς εκατομμύρια ανθρώπους. Ολους αυτούς οι οποίοι δεν έχουν σήμερα τη δυνατότητα να προμηθευτούν ούτε τα βασικά διατροφικά είδη, εξαιτίας της ανεργίας, της αύξησης των τιμών και του πληθωρισμού, ο οποίος τον Νοέμβριο «έτρεξε» με 21% και δεν αποκλείεται το 2022 να φτάσει στο 30%.
Δεν πείθουν κανέναν, ακόμα και κοντά στα ελληνοβουλαγρικά σύνορα με τα τουριστικά μαγαζιά, οι κυβερνητικές εξαγγελίες για την νέα Τουρκία. Ούτε οι πολεμικές ιαχές κατά της Ελλάδας από εκείνους που κατάντησαν εκατομμύρια μανάδες να πλένουν κομμάτια ύφασμα για να προφυλάξουν την αξιοπρέπεια των παιδιών τους.
Στο τέλος αυτού του δρόμου βρίσκονται τα σύνορα με την Ελλάδα και τη Βουλγαρία και ολόκληρη η Αδριανούπολη περιμένει από εκείνους που η κυβέρνηση καθυβρίζει, μήνες, χρόνια τώρα, να έρθουν να ξοδέψουν τα χρήματα τους.
Τους περιμένουν
Και το κάνουν, και ξοδεύουν χρήματα, λαοί φτωχοί και αυτοί, όμως αγοράζουν τα ό,τι βρουν μπροστά τους, επειδή είναι φτηνά, και οι έμποροι στην Αδριανούπολη πουλάνε όσο όσο, παζάρια δεν χωρά η αξιοπρέπεια.
Ο Μπουλέντ Ρεϊσόγλου, πρόεδρος του συνεταιρισμού Ulus bazaar στην Αδριανούπολη, λέει ότι ο αριθμός των ξένων έχει τετραπλασιαστεί τις τελευταίες εβδομάδες. «Τα πάρκινγκ είναι γεμάτα βουλγαρικά και ελληνικά αυτοκίνητα. Είναι σχεδόν αδύνατο να δει κανείς πινακίδες από την Αδριανούπολη ή την Κωνσταντινούπολη».
«Αγοράζουν σαν τρελοί χωρίς να ξέρουν τι αγοράζουν» δήλωσε, περιγράφοντας την κατάσταση… Και άνθρωποι από τη γειτονική Ελλάδα ανταλλάσσουν ευρώ με λίρες».
Μελέτες διαπιστώνουν ότι το μέσο ετήσιο εισόδημα είναι 27.400 ευρώ, όμως στις αγορές που κάθε πρωί απλώνονται οι καρποί της γης για να θρέψουν δεκάδες εκατομμύρια στόματα, οι μόνοι αριθμοί που ευημερούν είναι εκείνοι των ανατιμήσεων. Σε ένα μήνα η τιμή της φακής έχει αυξηθεί κατά 48%, των αβγών κατά 36% και του ψωμιού κατά 30%.
Φόβος για το αύριο
Οργή διαχέεται από τα στενά των γειτονιών μέχρι τις πεδιάδες και τις αγροτικές εκτάσεις. Φόβος για ένα αύριο που αργεί να ξημερώσει επειδή πηχτό σαν σκοτάδι. Τα συνδικάτα διαμαρτύρονται για τη ραγδαία μείωση στο εισόδημα των εργαζομένων. Σύμφωνα με την Συνομοσπονδία Προοδευτικών Συνδικάτων της Τουρκίας (DISK-AR) o νομοθετημένος κατώτατος μισθός που ανέρχεται σε 3.577 λίρες (230 ευρώ) γίνεται πλέον κανόνας.
Περίπου 3,4 εκατομμύρια εργαζόμενοι στην Τουρκία, ήτοι το 18% των μισθωτών, παίρνουν ακόμη λιγότερα χρήματα από τον κατώτατο μισθό που δεν υπερβαίνει τα 181 ευρώ καθαρά. Μόνο στην Αλβανία ο κατώτατος μισθός είναι ακόμη πιο χαμηλός από την Τουρκία, εκτιμούν τα συνδικάτα».
Οι οικονομολόγοι εκτιμούν ότι τον επόμενο χρόνο ο επίσημος πληθωρισμός μπορεί να φτάσει το 30%. Αυτό οφείλεται κατά κύριο λόγο στην ισχυρή υποτίμηση του εθνικού νομίσματος, που καθιστά πιο ακριβές τις εισαγωγές πετρελαίου, φαρμάκων και άλλων αγαθών.
Ο Ερντογάν διαλαλεί ότι το «νέο οικονομικό μοντέλο» θα δώσει στην Τουρκία μία θέση ανάμεσα στις δέκα κορυφαίες οικονομίες παγκοσμίως. Σήμερα στάθηκαν και άλλοι στην ουρά για το ψωμί.
