Η θεωρία της «απομονωμένης Τουρκίας» που τη μισούν σχεδόν όλοι και του «προκλητικού Ταγίπ Ερντογάν» τον οποίο ελάχιστοι θέλουν να έχουν εταίρο, συνομιλητή και συνδαιτημόνα, είναι από τις πιο διαδεδομένες την περίοδο που ζούμε – ειδικά στην Ελλάδα. Αρκετοί, μάλιστα, φτάνουν να ισχυρίζονται πως Αμερικανοί και Ευρωπαίοι έχουν τόσο… τσαντιστεί με τον «σουλτάνο» ώστε μηχανορραφούν διαρκώς προκειμένου να βρουν τρόπο να τον ανατρέψουν.
Είναι, όμως, έτσι τα πράγματα;
Η αλήθεια έρχεται δυστυχώς να διαψεύσει όσους έχουν σπεύσει να υιοθετήσουν τα παραπάνω, χωρίς να το πολυσκεφτούν. Αρκεί δε να ρίξουν μια ματιά στις εξελίξεις για να πειστούν πως η πραγματικότητα είναι διαφορετική: Η Τουρκία του Ερντογάν όχι απλώς δεν είναι απομονωμένη σήμερα, αλλά διαθέτει πολλές και πολύπλευρες συμμαχίες, τις οποίες επιχειρεί να αξιοποιήσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
Οικονομία με προβλήματα, αλλά…
Ιδού, για παράδειγμα, τι συμβαίνει στην οικονομία, η οποία αναμφίβολα δεν βρίσκεται στα καλύτερά της: Η λίρα μπορεί να εμφανίζει τάσεις σταθεροποίησης τις τελευταίες ημέρες, ωστόσο η ισοτιμία της παραμένει εξαιρετικά χαμηλή έναντι δολαρίου και ευρώ, ενώ το «κόλπο» του Ερντογάν με τις κρατικές εγγυήσεις δεν δείχνει να έπιασε. Όσο για τον πληθωρισμό, καλπάζει με 36% και οι αναλυτές θεωρούν ότι στο πρώτο μισό του έτους ίσως και να φτάσει στο 50%, εξανεμίζοντας ακόμη περισσότερο την αγοραστική δύναμη εκατομμυρίων Τούρκων.
Σε καμία περίπτωση, ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει πως η Τουρκία έχει ξεμείνει από στηρίγματα και, κατά συνέπεια, βρίσκεται στα πρόθυρα της πλήρους κατάρρευσης – έστω κι αν, για την ώρα, δεν υπάρχουν πολλά στοιχεία που να δικαιολογούν την υπέρμετρη αισιοδοξία του Ερντογάν, ο οποίος συνεχίζει να τάζει… παραδείσους στους συμπατριώτες του.
Τα swap με τους Άραβες
Για του λόγου το αληθές, ο μήνας του μέλιτος που διανύει η Άγκυρα με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα – έναν από τους πιο σκληρούς αντιπάλους της μέχρι πρόσφατα – συνοδεύτηκε χθες με ένα ακόμη… δώρο από την πλευρά του σεΐχη Μοχάμεντ μπιν Ζαγιέντ αλ-Ναχιάν: Μια συμφωνία για swap που διασφάλισε στην κεντρική τράπεζα της Τουρκίας επιπλέον διαθέσιμα σε «σκληρό» συνάλλαγμα, ύψους 5 δισ. δολαρίων – με τριετή διάρκεια και δυνατότητα παράτασης.
Το ποσό αυτό έρχεται να προστεθεί στις αντίστοιχες συμφωνίες που έχει υπογράψει η Τουρκία (με Κίνα, Κατάρ, Νότιο Κορέα κ.λπ), συνολικού ύψους 23 δισ. δολαρίων, που της δίνουν πολύτιμη ανάσα σε αυτή τη δύσκολη περίοδο. Δεν αποκλείεται, μάλιστα, να ακολουθήσουν και άλλες, καθώς βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις και με άλλες χώρες, όπως είναι ο στενός της σύμμαχος, το Αζερμπαϊτζάν.
Σε διπλωματικό και γεωπολιτικό επίπεδο η εικόνα είναι ακόμη πιο καθαρή. Η επιρροή της Τουρκίας είναι τόσο μεγάλη και σημαντική, ώστε ακόμη και χώρες με τις οποίες υπάρχει ιστορικό μίσους και συγκρούσεων, όπως η Αρμενία και η Σερβία, φροντίζουν να τα έχουν καλά μαζί της.
Είναι… προδότες Αρμένιοι και Σέρβοι;
Η περίπτωση της Αρμενίας είναι, σίγουρα, η πιο εντυπωσιακή. Έχοντας ταπεινωθεί στον πρόσφατο πόλεμο του Ναγκόρνο Καραμπάχ από τους Αζέρους, κάτι που σε μεγάλο βαθμό οφείλεται στη στήριξη που αυτοί έλαβαν από την Άγκυρα, η κυβέρνησή της δεν δίστασε να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με τους Τούρκους (στη Μόσχα, την προηγούμενη εβδομάδα), με τελικό στόχο την αποκατάσταση των διμερών σχέσεων.
Ενδιαφέρον έχει και η περίπτωση της Σερβίας. Συγκεκριμένα, ο πρόεδρός της, Αλεξάντερ Βούτσιτς, όχι απλώς βρέθηκε αυτή την εβδομάδα στην Τουρκία, αλλά εκχώρησε στον Ερντογάν (που μόλις είχε επιστρέψει από την Αλβανία) πρωταγωνιστικό ρόλο, ως διαμεσολαβητή, σε ένα πολύ «ευαίσθητο» μέτωπο για το Βελιγράδι: Τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, η οποία μοιάζει να βρίσκεται στα πρόθυρα διάλυσης εξαιτίας της αυτονόμησης της Σερβικής Δημοκρατίας.
Η Ουκρανία αποτελεί ένα ακόμη παράδειγμα της τουρκικής επιρροής και «επεκτατικότητας». Οι στενές σχέσεις της Άγκυρας με το Κίεβο αναμένεται πως θα αναβαθμιστούν περαιτέρω με την επίσκεψη που προανήγγειλε ο εκπρόσωπος του Ερντογάν, Ιμπραήμ Καλίν, τις επόμενες εβδομάδες – εν μέσω κορύφωσης της κρίσης με τη Ρωσία.
Ο Πούτιν και οι άλλοι
Κι όχι μόνο αυτό: Η Μόσχα και ο Πούτιν, παρ’ όλο που δυσφορούν φανερά για τις τουρκικές θέσεις στο συγκεκριμένο μέτωπο (εξοπλισμός του ουκρανικού στρατού με drones, καταδίκη της προσάρτησης της Κριμαίας κ.λπ), εμμένουν στον στρατηγικό χαρακτήρα των σχέσεών τους με την Τουρκία, που εκτείνονται σε ολοένα περισσότερους τομείς – από τους εξοπλισμούς και την ενέργεια, μέχρι το εμπόριο και τον τουρισμό.
Την ίδια στιγμή, επίσης, πυκνώνουν οι ενδείξεις πως κάτι «μαγειρεύεται» και με την Αίγυπτο και το Ισραήλ, δύο χώρες με τις οποίες ο Ερντογάν έχει βρεθεί στα «μαχαίρια» τα τελευταία χρόνια. Δεν αποκλείεται, μάλιστα, σύντομα να δούμε σημαντικές εξελίξεις – μέχρι και νέους όρκους φιλίας και συνεργασίας.
Τέλος, όσον αφορά τους ακόμη πιο μεγάλους «παίκτες», δηλαδή ΗΠΑ και ΕΕ, τα πράγματα είναι περίπλοκα, αλλά επίσης σαφή: Ούτε οι Αμερικανοί ούτε οι Ευρωπαίοι δείχνουν διατεθειμένοι να τα «σπάσουν» πλήρως με την Τουρκία ή να διακινδυνεύσουν μια οικονομική κατάρρευσή της, η οποία θα απειλούσε να τη μετατρέψει σε μια απέραντη… Λιβύη.
Υπάρχει κανείς, άραγε, που να τα θεωρεί ασήμαντα όλα αυτά και να εξακολουθεί να πιστεύει πως η Τουρκία του Ερντογάν είναι απομονωμένη;
